حافظۀ تاریخی در فرانسه در بایگانی‌ها آرمیده که اقیانوسی است از اسناد تاریخی به درازای ۱۵۰ کیلومتر. این اسناد در مرکز اسناد دیپلماتیکِ فرانسه نگهداری می‌شوند. این مرکز به «آرشیو کِه دوُرْسه» (محل وزارت امور خارجۀ فرانسه) معروف است. اسناد «آرشیو کِه دوُرْسه» در دو ساختمان یکی در «کورنوُو» (در نزدیکی پاریس) و دیگری در نانت ( شهری در شمال غرب فرانسه) نگهداری می‌شوند. این دو ساختمان به سبب گنجینه‌ای که در خود نهفته‌اند حالتی سرّی و منزوی دارند.
رادیو بین‌المللی فرانسه (ار اف ای) تصمیم گرفت در سال ۲۰۲۲ یک سلسله برنامه‌های ویدئویی زیر عنوان «گشتی در تاریخ» به ده زبان از جمله زبان فارسی تهیه کند که همه آماده و پخش شد. در این برنامه‌ها هرگاه ضروری می‌‌نمود کوشیدیم بعضی از اسناد آرشیو دیپلماتیک فرانسه و اسناد دیداری- شنیداری را با قرار دادن آن‌ها در متن تاریخی‌شان به بینندگان و شنوندگان عرضه کنیم. اسناد، رویدادهایی را در گذشته و حال به تصویر می‌کشند که همه در طی سال ۲۰۲۲ به ده زبان از آنتن‌های ار اف ای و شبکه‌های اجتماعی در اختیار کاربران قرار گرفت.
اسناد دیپلماتیکی که در قفسه‌های این مرکز آرمیده‌اند، به بیش از ۵ قرن تاریخ مربوط می‌شوند. در دو ساختمان این مرکز پژوهشگران می‌توانند به ۱ میلیون پرونده، ۵۰۰ هزار جلد کتاب و ۳۰۰ هزار عکس دسترسی داشته باشند. در ساختمان «کورنوُو»، اسناد دستگاه اداری کشور نگهداری می‌شود که شامل مکاتبات، مراسلات، یادداشت‌ها، تلگرام‌ها، روزنامه‌ها، خاطرات و احکام حقوقی، به ویژه ۲۵ هزار عهدنامۀ دوجانبه یا چند جانبه است. در ساختمان مرکز در شهر نانت اسناد مربوط به سِمَت‌های دیپلماتیک، قیمومتِ شام (سوریه و لبنان) و تحت‌الحمایگیِ مراکش و تونس نگهداری می‌شود.
در سال ۲۰۰۱ «اوبِر وِدرین»، وزیر امور خارجۀ وقت فرانسه، تصمیم گرفت با گردآوری اسناد موجود در حدود ده مرکز معتبر بایگانی، مرکز اسناد یگانه‌ای در«کورنوُو» پدید آورد. این مرکز یگانه را در سال ۲۰۰۹ «برنار کوشنِر»، وزیر امور خارجۀ وقتِ فرانسه، افتتاح کرد. در این مرکز با مساحت بیست هزار مترمربع، پژوهشگران به نخستین منبع اطلاعاتی درب
سال ۲۰۲۲ را مانند هرسال به بزرگداشت‌ها اختصاص دادیم. بزرگداشتِ رویدادهای تازه و نیز رویدادهای گذشته که هرکدام به صورتی و به درجات گوناگون ادامه دارند و به گونه‌ای رشتۀ پیوند با رویدادهای امروز دارند.
برای هریک از ده بخش زبان‌های خارجیِ رادیو بین‌المللی فرانسه (ار اف ای) موضوعی را در نظر گرفته بودیم. همۀ بخش‌ها وظیفۀ خود را به خوبی انجام دادند. موضوع بخش فارسی «عُروج پرفراز و نشیبِ محمد مصدق در سال ۱۳۳۱ و سقوط او در ۲۸ مرداد ۱۳۳۲» بود که زیر عنوان «کودتای ۲۸ مرداد، سرچشمۀ وضع کنونی ایران؟» آمادۀ پخش شده است
از سایت فارسی رادیو بین المللی فراسه
