نگرانی اعراب از این نظر حائز اهمیت است که گفتگوی برجام بین کاخ سفید و رژیم اسلامی ایران حتی برای اعضاء کنگره و سنای آمریکا هم در سایه ابهام قرار گرفته است. سناتور منندر رئیس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا در مصاحبه ای در اورشلیم، دوشنبه ۵ سپتامبر ۲۰۲۲، اظهار داشت هرگونه توافقی که دولت بایدن بخواهد با ایران امضاء کند باید قبل از امضاء برای بررسی به کنگره ارسال شود. سناتور منندز احتمالا از مصوبه قانونی کاتسا که در سال ۲۰۱۸، هنگام رئیس جمهوری ترامپ مورد تصویب قرار گرفته سخن گفته است. این قانون رئیس جمهور امریکا را ملزم میکند هرگونه پیشنهاد برای توافق برجام و یا برداشتن تحریمهای مرتبط به تروریسم در منطقه خاورمیانه لازم است در کنگره و سنای آمریکا بررسی شده و برای اجرا به رأی گذارده شود.
هم اکنون رئیس موساد دیوید بارنه در آمریکا با مقامات آمریکایی درحال گفتگو است. وی به مقامات دفاعی آمریکا در باره خطرات توافق اتمی هشدار داده است. برابر با گزارشی در رسانه یدیوت اهارانت اسرائیلی، آقای بارنه به نخست وزیر اسرائیل گزارش داده که این معامله باعث خواهد شد که صدها ميليارد دلار به ايران سرازيرشود. این پول بیشتر در تقویت گروه های تروریستی خاورمیانه از جمله حزب الله، حماس و جهاد اسلامی هزینه خواهد شد که اسرائیل را در محاصره دارند (۱).
بارنه افزوده است برداشته شدن تحریم ها و آزاد شدن پولهای بلوکه شده چشم انداز دسترسی رژیم اسلامی ایران از طریق «هلال شیعی» یعنی کشورهای عراق، سوریه و لبنان به دریای مدیترانه را، تسریع خواهد کرد. همچنین رژیم اسلامی قادر خواهد شد شبه نظامیان نیابتی خود در عراق، سوریه، لبنان و یمن را تقویت نماید. بارنه اضافه میکند این معامله یک «فاجعه استراتژیک» در منطقه خواهد بود و اعلام کرد اسرائیل بهیچ وجه نمیتواند با آن توافقی داشته باشد.
افزون براین نخست وزیر اسرائیل لاپید هنگام بازدید از پایگاه هوایی اسرائیل که هواپیماهای پیشرفته اف-۳۵ اسرائیل در آن استقرار دارند، گفت هنوز زود است بدانیم که آیا موفق شده ایم که توافق برجام را متوقف کرده باشیم یا نه، ولی اسرائيل برای هرگونه سناریوی اماده است.
لازم به توضیح است که برابر گزارشی در روزنامه تایمز اسرائیل، ۶ سپتامبر ۲۰۲۲، رئیس جمهور امریکا آقای بایدن پیامی برای نخست وزیر اسرائيل فرستاده و خبر داده «معاهده برجام از روی میز برداشته شده است». همچنین آقای بورل که تاکنون حامی امضاء برجام بود، روز ۵ سپتامبر در مصاحبه ای اعلام داشت، که وی مطمئن نیست برجام بزودی امضاء شود!.
با این تقاسیر بنظر میرسد مذاکرات برجام از روی میز برداشته شده باشد. لازم است توضیح داده شود ساختن بمب اتم برای رژیم اسلامی ایران استراتژیک است و متعجب نخواهیم بود اگر در کوتاه مدت رژیم اسلامی ایران اولین بمب اتمی خود را آزمایش کند. اگر چه نمیتوان به تعهدات دولت آقای بایدن اعتمادی داشت، ولی آقای بایدن در سفر خود به خاورمیانه براین تأکید داشت که «آمریکا هرگز به رژیم ایران اجازه ساخت بمب اتم را نخواهد داد». آیا این تعهد آقای بایدن هم به تاریخ سپرده می شود؟ بطور قطع آمریکا حتی از طریق اسرائيل هم وارد جنگ با ایران نخواهد شد. همین دلایل است که نگرانی کشورهای عرب حوضه خلیج فارس را افزایش داده است.
خالد ابوتومیه مقاله ای، ۶ سپتامبر ۲۰۲۲، در رسانه اندیشکده گیت استون منتشر کرده که نگرانی اعراب را از دیدگاه چندین خبرنگار نشریه الاخبار نشان می دهد:
سید زهرا معاون مدیر نشریه الاخبار، ۳۱ آگوست ۲۰۲۲، نوشته است که دولت آمریکا اظهار داشته برای توافق برجام امتیازی برای رژیم ایران قائل نشده، و این رژیم ایران است که از درخواستهای خود صرفنظر کرده است! سید زهرا میگوید آمریکا دروغ میگوید، ایران از هیچیک درخواستهایش دست برنداشته و این آمریکا است که با آنها توافق کرده است. زهرا گفته است خطرناکترین امتیازی که آمریکا به ایران داده است موضوع منع گسترش اعمال تروریستی رژیم ایران در خاورمیانه است که باعث ناامنی و بی ثباتی کشورهای عرب خاورمیانه گردیده است. زهرا افزوده است که برنامه موشکی و اعمال تروریستی شبه نظامیان نیابتی رژیم اسلامی ایران می بایست در معاهده برجام گنجانده شود. وی میگوید اوباما تنفر خود نسبت به اعراب در مقابل تحسین و پشتیبانی از رژیم اسلامی ایران را پنهان نکرد، و دولت آقای بایدن هم همان راهی را میرود که اوباما رفت!
ابراهیم آلوش نویسنده سوری اقدامات نظامی ایران و روسیه در سوریه را مساوی با طالبان در افغانستان و داعش در سوریه و عراق می داند. وی اظهار داشته این دو کشور یعنی روسیه و ایران، کشور و مردم سوریه را به گروگان گرفته اند. ژورنالیست نشریه الوطن در لبنان، عبدالوهاب بدرخان نوشته است، آمریکا خیلی دیر از خواب بیدار شده که ایران را مسئول نابسامانی در کشورهای یمن، سوریه، عراق، لبنان و غزه بداند. اقدامات رژیم ایران در این کشورها بزرگترین ساپوتاژ تاریخ جهان است. رژیم ایران زیر ساختار مدیریتی و اداری این کشورها را بکل نابود کرده است.
امیل امین نویسنده مصری هم می گوید «دولت رئیس جمهور بایدن تلاش می کند تصویری در نظر آمریکایی ها ایجاد کند که بازگشت ایران به توافق هسته ای، رژیم را تحت کنترل در خواهد آورد. به نظر می رسد واشنگتن در موقعیت ضعیف و پرمخاطره ای قرار دارد. در صورت توافق برجام، تحلیل گر سعودی ماشر التایدی میگوید با سرازیر شدن چندین میلیارد دلار به دست سپاه قدس، آمریکا چگونه میخواهد اقدامات این نیرو در کشورهای عراق، لبنان، سوریه و یمن را تحت کنترل دربیاورد؟ این امر امکان پذیر نیست.
لازم است اضافه کنیم در صورت توافق برجام و سرازیر شدن بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار پولهای بلوکه شده ایران به دست سپاه پاسداران و بخصوص نیروی قدس، این امکان را ایجاد میکند تا اعمال تروریستی رژیم در خاورمیانه گسترش یافته و با احتمال بسیار بالا به اروپا و آمریکا نیز سرایت نماید. در این رابطه کشورهای عرب خاورمیانه لازم است خود بفکر خود باشند، زیرا بیش از این نمیتوان به تعهدات آمریکا و اروپا برای تامین امنیت و ثبات کشورهایشان اعتمادی داشته باشند. آقای بایدن نگرانی و تشویش سران کشورهای عرب خاورمیانه را هنگامی که از خاورمیانه بازدید داشت شنید، ولی گویا اثری در تصمیم گیریهای کابینه آقای بایدن نداشته است!
با برداشته شدن مذاکرات معاهده برجام از روی میز گمانه زنی های بسیاری به روی میز خواهد آمد. آقای بایدن چگونه میتواند بر پایه تعهد خود به کشورهای عرب که «اجازه اتمی شدن رژیم اسلامی ایران را نمیدهد» جامعه عمل به پوشاند و یا اینکه این تعهد چه مفهومی میتواند داشته باشد؟ کشورهای عرب خاورمیانه بخصوص کشورهای حوضه خلیج فارس چه عکس العملی از خود نشان خواهند داد؟ اسرائيل که نابودی آن توسط رژیم ایران بارها، از هنگام روی کار آمدن رژیم اسلامی، توسط رهبران ایران بیان شده است، برای بقاء خود چه خواهد کرد؟ آیا جهان غرب و شرق و میانه، جمهوری اسلامی اتمی را برخواهد تابید؟ این ها سئولاتی است که باید برای جواب به اندیشکده ها رجوع داشت و تحلیل کرد که چه آینده ای در انتظار جهان پیشرفته، دمکراتیک و آزاد قرار دارد. احتمالاً باید صبر کرد و دید!. ولی این را میتوان به جرأت رقم زد: با وجود رژیم اسلامی در ایران، منطقه خاورمیانه امنیت و ثباتی نخواهد داشت، این ناامنی و بی ثباتی بالطبع بر روی کشورهای دمکراتیک و آزاد جهان نیز اثر خواهد گذاشت.
ناخدا محمد فارسی
۷ سپتامبر ۲۰۲۲
1 – https://www.timesofisrael.com/nuclear-deal-with-iran-off-the-table-for-time-being-us-has-indicated-to-israel/
2 – https://www.gatestoneinstitute.org/18855/arabs-iran-deal-war
