پایه و اساس کشورداری مؤثر ایجاد امنیت، اجرای عدالت ، قانون مداری و قاطعیت است . رهبران کارآمد، با اگاهی و اعتماد به نفس می بینند که چه برنامه ای در کوتاه مدت و دراز مدت داشته باشند، و چشم انداز آنچه می تواند باشد را در بینش حفظ میکنند. یک رهبر قاطع نمیتواند «وضعیت موجود» را دکترین رهبری خود قرار دهد، «وضعیت موجود (State of Que) » یک واژه لاتین و به معنای درجا زدن و بی اثر بودن است. یک رهبر سیاسی نمیتواند «وضعیت موجود» را سرلوحه کار خود قرار دهد و در جا بزند چون شکست خواهد خورد. با نگرش به وضعیت کنونی جهان ، بنظر میرسد سران کشورهای جهان آزاد و دمکراتیک غرب دکترین «حفظ وضعیت موجود» و ناکارآمدی را دنبال میکنند. رئیس جمهور روسیه پوتین هم از این ناکارآمدی سران کشورهای غرب سوء استفاده کرده و با حمله به اوکراین صلح و امنیت جهانی را بخطر انداخته است.
سخنرانی ویدیوئی رئیس‌جمهور اوکراین در جلسه شورای امنیت، سازمان ملل، ۱۶ فروردین ۱۴۰۱، بخوبی بیانگر دکترین «وضعیت موجود» است. هیچیک از سران جهان غرب حاضر به ریسک نیستند، نشسته و وضعیت موجود را نظاره میکنند. رئيس جمهور اوکراین بسیار قاطعانه به شورای امینت سازمان ملل گفت، عمل کنید و یا بهتر آنکه خود را منحل کنید ، زلنسکی میگوید آیا جنایاتی بدتر از جنایات ارتش روسیه در بوچا وجود دارد تا باعث شود سران جهان به اصطلاح دمکراتیک و آزاد بخود آیند و از «وضعیت موجود – ناکارآمدی» بیرون بیایند؟ همه سران جهان غرب در مصاحبه های خود در رسانه های اجتماعی و مجازی بیان داشته اند که پوتین و فرماندهان جنایتکار نظامی ارتش روسیه بدلیل جنایات فجیع در اوکراین باید در دادگاه های شبیه به دادگاه نورنبرگ که در پایان جنگ جهانی دوم تشکیل شد، به جرم جنایات جنگی محاکمه شوند، ولی این اظهار نظر ها جز حرفی بیش نیست و تاکنون اقدامی عملی صورت نگرفته.
رسانه اینترنتی رادیو فردا (۱) بیانگر آنست که ولودیمیر زلنسکی در این سخنرانی در حالی که ویدئوهای دلخراشی از اجساد، از جمله کودکان و زنان کشته شده در اوکراین را به نمایش می‌گذاشت، شورای امنیت سازمان ملل را به چالش کشید و گفت: «یا فوراً وارد عمل شوید یا نهاد خود را کاملاً منحل کنید.» وی افزوده است «غیرنظامیان اوکراینی پس از شکنجه توسط سربازان روس، به ضرب گلوله در ناحیه سر به قتل رسیده، با نارنجک در خانه خود منفجر شده و در خودرو با تانک زیر گرفته شده‌اند.» افزون براین زلنسکی در سخنرانی خود میگوید «اعضای بدن قربانیان را قطع کرده و گلوی آنها را بریده‌اند. به زنان در برابر فرزندان آنها تجاوز شده و آنها را کشته‌اند. زبان آنها را بریده‌اند چون متجاوزان دوست نداشتند حرف‌های قربانیان را بشنوند».
آیا جنایتی بالاتر از این میتواند وجود داشته باشد تا جهان آزاد بخود آید و اقدامی مؤثر انجام دهد؟ تا کنون در این راستا حرکتی مشاهده نشده است. قولهای بسیاری داده شده، ولی هیچیک جامه عمل بخود نپوشیده است!. در هفته اول جنگ قول داده شد که هواپیما جنگی میگ-۲۹ که در ارتش لهستان موجود است را آمریکا با اف-۱۶ جایگزین میکند تا میگ ها به اوکراین فرستاده شوند؛ آقای بایدن تعهد خود را منکر شد! قرار براین شد که پدافند هوایی اس-۳۰۰ که در ارتش اسلواکی موجود است به اوکراین فرستاده شود، این تعهد هم تاکنون انجام نشده است. تا کی جهان غرب به این «وضعیت موجود» ادامه میدهد نا مشخص است؟
برابر با گزارش رادیو فردا خبرگزاری آسوشیتد پرس تاکنون ۹۰ مورد را که به نظر میرسد مصداق جنایات جنگی است جمع‌آوری کرده است. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، کشتار در شهر بوچا را «کارزاری عامدانه با هدف قتل، شکنجه و تجاوز به غیرنظامیان» توصیف کرده است. او خاطرنشان کرده است که این شواهد به حد کافی مستند است و دولت آمریکا و متحدانش تلاش خواهند کرد عاملان این جنایات را مجازات کنند. آقای بلینکن مشخص نمیکند آمریکا و متحدانش میخواهند چه تلاشی بکنند. این بی عملی و نظاره گری جهان غرب و در رأس آن آمریکا مرا به یاد شعر معروف مولانا می اندازد که میگوید «هفت شهر عشق را عطار گشت، و ما هنوز اندر خم یک کوچه ایم». جهان غرب علارغم جنایات غیر قابل تصور ارتش روسیه به رهبری پوتین هنوز « State of Que» را دنبال میکند.
با توجه به عدم اقدام مؤثر جهان غرب، نیروی زمینی ارتش اوکراین دلیرانه در مقابل نیروی زمینی ارتش روسیه ایستاد و این استقامت و مبارزه بی امان باعث شد که نیروی زمینی ارتش روسیه از غرب اوکراین خارج و به شرق اوکراین عقب نشینی کند. ولی این بدان معنی نخواهد بود که غرب اوکراین و به ویژه کیف پایتخت اوکراین از موشک و پهپادهای ارتش روسیه در امان بماند. ارتش روسیه میتواند از راه دور شهرهای اوکراین را با خاک یکسان کند. سران سیاسی و ارتش اوکراین کوشش خود برای نجات کشورشان را انجام خواهند داد ولی در مقابل ارتش روسیه نمیتوانند ماه ها مقاومت کنند و دور از انتظار نخواهد بود، برای حفظ زیر ساختاری کشورشان و جلوگیری از کشت و کشتار و آوارگی شهرواندان اوکراین شرایطی را قبول و با پوتین جنایتکار مصالحه کنند، زیرا در مقابل از بین رفتن کشور اوکراین ممکن است چاره دیگری نباشد.
تحلیگران سیاسی براین باورند با ریاست جمهوری پوتین در روسیه، راه حلی برای معضل اوکراین وجود ندارد. و بنا را براین قرار داده اند، شاید بدلیل تحریمهای کمرشکن، مردم روسیه پوتین را برکنار کنند و جنگ خاتمه یابد. این تحلیل بسیار ضعیفی است. پوتین در داخل کشور روسیه اگر چه در نظر مردم شخص منفوری است ولی وی در سالهای گذشته توانسته اولیگارش، دومای (مجلس) روسیه و نیروهای امنیتی را باخود همراه کند. وی حتی توانست و باعث شد قوانینی از طریق دوما وضع شود که او به رئیس جمهور مادام العمر تبدیل شود. بنابراین نمیتوان تحلیل کرد که پوتین به آسانی از صحنه سیاسی روسیه کنار برود. افزون براین اگر پوتین کنار زده شود آیا کسی متفاوت از او در روسیه وجود دارد که عنان سیاست روسیه را بدست گیرد و با جهان آزاد با صلح و همزیستی کنار آید؟ جواب این سئوال به یقین منفی است. برای مثال در رأس اوپوزیسیون سیاسی روسیه آقای ناوالنی قرار دارد که اکنون در زندان بسر میبرد؛ حتی خانواده ناوالنی براین باورند که وی بدست پوتین و نیروهای امنیتی روسیه در زندان کشته خواهد شد!. از طرفی با بررسی سابقه سیاسی ناوالنی، میتوان گفت که وی یک آلترا ناسیونالیست بمراتب مستبدتر از پوتین است، اگر چه در رسانه نیویورکر مقاله ای توسط ماشا گسن به چاپ رسیده که وی از هنگام مخالفت با پوتین و اقدامات سیاسی تغییر دکترین داده و سیستم فکری وی تغییر کرده است (۲). بنابراین نمیتوان تصور کرد با تغییر پوتین در روسیه جایگزینی بهتر از وی سرکار بیایید و نباید بر روی آن سرمایه گزاری کرد!.
تحریمهای جهان غرب علارغم شدت آن اثری بر وضعیت موجود نخواهد داشت. هم اکنون بسیاری از کشورهای اروپایی بدلیل شدت نیاز به نفت و گاز روسیه با تحریم آنها مخالفند، این در حالی استکه این تحریمها هنوز اجرایی نشده، و تنها صحبت از آن بوده است. آمریکا در نظر داشت که کمبود نفت و گاز روسیه را از طریق کشورهای عربی تأمین کند که با شکست مواجه شد. کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس به آمریکا و تعهدات آمریکا با وجود آقای بایدن در کاخ سفید، اعتمادی ندارند و این را بصراحت بیان داشته اند. در این راستا علارغم شرارتهای رژیم اسلامی در خاورمیانه و وحشت کشورهای عربی از اقدامات ایزایی نیروی قدس سپاه پاسداران در کشور های لبنان، سوریه، عراق و یمن و حمایت بی دریغ رژیم ایران از حوثی های یمن که تأسیات کشورهای شبه جزیره عربسان را مورد تهدید قرار داده و همچنین برنامه اتمی خود را بدون وقفه دنبال میکند، آمریکا به دنبال یافتن راه کاری برای مماشات با رژیم در مذاکرات اتمی وین است. یکی از شرایط رژیم اسلامی برای برگشت به برجام، خارج شدن سپاه پاسداران از لیست تروریستی است. آمریکا با تمام قوا کوشش دارد راهکاری پیدا کند تا به خواست رژیم اسلامی جامه عمل بپوشاند و سپاه پاسداران رژیم را از لیست تروریستهای جهانی خارج کند!.
جالب توجه است که در این کارزار، دبیرکل ناتو، ینس استولنترگ روز سه شنبه ۱۶ فروردین گفت اعضای این پیمان از درخواست پیوستن فنلاند و سوئد به ناتو استقبال خواهند کرد ولی چنین تصمیمی برعهده این دو کشور است. جالبتر اینکه وی گفته است البته این بستگی به تصمیم ۳۰ کشور عضو پیمان دارد (۳). ناتو روز ۱۷ و ۱۸ فروردین نشست فوق العاده تشکیل داده است تا بیشتر در باره شکاف در سازمان ناتو تبادل نظر نمایند. با انتخاب نخست وزیر جدید مجارستان ویکتور اوربان، ناتو نگران از هم پاشیده شدن ناتو است. ویکتور اوربان در سخنرانی برنده شدن انتخابات خود رئیس جمهور اوکراین ولودمیر زلنسکی را به باد انتقاد گرفت که باعث درگیری روسیه با اوکراین بوده است. اوربان بسختی از پوتین حمایت میکند. سازمان ناتو از این نگران است، با توجه به حمله روسیه به اوکراین و جنایات ارتش روسیه در بوچا، چگونه است که مردم مجارستان ویکتور اوربان را به نخست وزیری انتخاب کرده اند؟ آیا این میتواند به وضعیت نابسان جهان غرب مرتبط باشد که قادر نیست تصمیم قاطع و صحیح در برابر روسیه اتخاذ کند؟
همانگونه که قبلاً یادآور شده و نگاشته ایم سازمان ملل متحد هرگز آلترناتیوی برای جلوگیری از متجاوزان نبوده است، و تنها بازیچه سیاسی در دست پنج کشور حق وتوی در شورای امنیت آن سازمان میباشد. باعث تأسف است که جهان با آینده ای نامشخص و تاریک مواجه است. کشورهای کوچک و ضعیف جهان امنیتی ندارند و بالطبع در سازمانهای دیگری گردهم خواهند آمد تا بتوانند موجودیت خود را خفظ کنند، از جمله همکاری کشورهای شبه جزیزه عربستان و مصر با اسرائیل، و احتمالاً برقراری ناتوی عربی را میتوان یادآور شد.
ناخدا محمد فارسی
۷ آوریل ۲۰۲۲
- https://www.radiofarda.com/a/zelensky-tells-un-to-act-immediately-on-russia-or-close/31787386.html
- https://www.newyorker.com/news/our-columnists/the-evolution-of-alexey-navalnys-nationalism
- https://www.radiofarda.com/a/if-finland-and-sweden-apply-to-join-nato-they-would-be-
